โค้ชเชิงนวัตกรรม (Innovation Coach) คืออะไร โดย ศศิมา สุขสว่าง-อ.เก๋

เก๋มักจะได้รับคำถามจากผู้บริหารหรือผู้นำทีมที่เป็นทีมนวัตกรรม หรือ ผู้บริหารที่พัฒนาองค์กร และต้องการให้องค์กรมีการเติบโตด้วยนวัตกรรม ว่า  ถ้าจะพัฒนาให้ทีมงานสามารถคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม จะทำอย่างไรได้บ้าง  เลยเป็นไอเดียให้เก๋มาตั้งใจในแบ่งปันความรู้เรื่อง "การโค้ชเชิงนวัตกรรม" ให้มากขึ้น 

ทำไมจึงต้องโค้ชเชิงนวัตกรรม

เพราะหลายๆครั้ง ที่เจอ Talent หรือผู้นำ ผู้จัดการที่เก่งมาก เก่งทั้งการพัฒนานวัตกรรม การพัฒนาประสิทธิภาพกระบวนการ และการทำงานให้กับองค์กร แต่พอจะต้องสอน และโค้ชน้องๆให้เก่งในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และพัฒนานวัตกรรมเหมือนตัวเอง ทำได้ หรือบางครั้งก็ทำได้ แต่โค้ชไปสอนไป เอามาทำเองเร็วกว่า   ทำให้น้องๆในทีมรอไอเดียจากหัวหน้า  หรือรอหัวหน้าสั่งดีกว่า เร็วกว่า  ดีกว่า ง่ายกว่า  ซึ่งจริงๆแล้วในทีมงานมีคนเก่งเยอะ แต่หัวหน้าเก่งกว่า  รอคำสั่งหัวหน้าดีกว่า (ดูคุ้นไหมคะ เหตุการณ์นี้) หลายองค์กรเป็นแบบนี้ หัวหน้าหลายคนก็รู้สึกห่วงงานตลอด จะไปดูงานที่ไหน  จะขึ้นตำแหน่งใหม่ก็ยาก   จะไปประชุมยาวๆก้อมีน้องแวะเวียนมาขอคุยเพื่อตัดสินใจตลอด  เพราะหาคนทำงานแทนตำแหน่งตัวเองไม่ได้ 

เก๋ก็เคยเป็น ช่วงที่เป็นผู้จัดการศูนย์พัฒนาผลิตภัณฑ์ค่ะ  จะไปอบรมหรือไปดูงานต่างประเทศก็ห่วงงาน ห่วงน้องๆ กลัวงานไม่ได้ตามเป้าหมายที่ตั้งไว้  ห่วง KPI /Waste / Productivity ของทั้งตัวเอง และทีมงาน  ส่วนหัวหน้าจะให้เก๋ไปไหน ก็กลัวว่า เวลาจะต้องการข้อมูล  จะแก้ปัญหาอะไร ถามน้องๆในทีม ไม่ได้ข้อมูล หรือแนวทางดีเท่ามีเก๋อยู่คนเดียว    พอเป็นแบบนี้ ทำให้เก๋พลาดโอกาสไปหลายๆอย่างเลยค่ะ ไม่ว่า จะเป็นการสัมมนาผู้บริหารระดับสูงที่เป็นสัมนายาวๆหลายเดือน เพื่อขึ้นเป็นตำแหน่งที่สูงขึ้น การไปดูงานในต่างสถานที่    การไปพักผ่อนกับครอบครัวยาวๆ เป็นต้น จนมาเรียนเรื่องของการโค้ช แล้วนำมาผสมผสานกับความรู้ด้านนวัตกรรม จนสามารถโค้ช และพัฒนาทีมงานที่เก่งอยู่แล้ว ให้เก่งยิ่งขึ้น จนสามารถปล่อยงานได้หลายๆเรื่อง มีเวลาคิดนวัตกรรมใหม่ๆ กลยุทธ์ใหม่ จนออกมาเปิดบริษัทด้านการพัฒนานวัตกรรมและพัฒนาคน ของตัวเองค่ะ 

โค้ชเชิงนวัตกรรม (Innovation Coach) คืออะไร

การสอนงาน การให้คำปรึกษา ยังไม่พอสำหรับการปั้น นวัตกร เพราะการสอนงาน และการให้คำปรึกษา เป็นการถ่ายทอดความรู้ของหัวหน้าให้กับน้องๆ ซึ่งถ้าน้องๆมีความรู้ ประสบการณ์ ที่แตกต่างจากหัวหน้า ต้องใช้เวลาในการเรียนรู้และลงมือทำให้ได้เหมือนหัวหน้า     แต่การโค้ชจะเป็นการดึงศักยภาพของน้องๆจากทรัพยากรที่เขามี (ความรู้,ประสบการณ์, Connection) ให้สามารถแก้ไขปัญหา พัฒนาสิ่งใหม่จากตัวของเขา จากสิ่งที่อยู่ภายในตัวของน้องๆ ซึ่งอาจจะแตกต่างจากหัวหน้าได้

ดังนั้น เก๋ขอนิยาม การโค้ชเชิงนวัตกรรม จากประสบการณ์ และความรู้ของตัวเอง ที่เป็นทั้งนักวิจัย, R&D Engineer และผูัจัดการศูนย์พัฒนาผลิตภัณฑ์ ตลอดจนการได้ร่ำเรียนทางด้านการโค้ชมา (อ.เก๋เรียนโค้ชที่ไหนมาบ้าง กดอ่าน ที่นี่)  ดังนี้

"การโค้ชเชิงนวัตกรรม" คือ การโค้ชด้านนวัตกรรม เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ สนับสนุน และโค้ช ทีมงานเพื่อบ่มเพาะนวัตกรรมในองค์กร ดึงศักยภาพของคนทำงานให้สามารถคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรมได้ด้วยทรัพยากรที่เขามี หรือพัฒนาขึ้นมา 

ผู้นำที่จะโค้ชเชิงนวัตกรรมได้ ควรมีความรู้ด้านใดบ้าง

 ผู้นำที่จะโค้ชเชิงนวัตกรรมได้ หากเราจะโค้ชน้องๆให้มีนวัตกรรมได้ ควรมีทักษะความรู้ดังนี้

1) ความรู้ด้านนวัตกรรม  ทั้งความหมาย เครื่องมือ และวิธีการ ของนวัตกรรม และมีประสบการณ์ด้านการพัฒนานวัตกรรมด้วยจะยิ่งดีมาก 

2) ความรู้ด้านการโค้ช  ทั้ง เครื่องมือด้านการโค้ช ทักษะและโมเดลการโค้ช เช่น    ทั้งทักษะการฟังอย่างเข้าใจ (Empathic listening)   การถาม (Question skills)  การให้ข้อมูลป้อนกลับ (Feedback skill) การเล่าเรื่อง (Storytelling)  รวมทั้งเทคนิค เครื่องมือ และโมเดลในการโค้ช เพื่อให้ทีมงานหรือผู้รับการโค้ชได้ฉุกคิดหรือคิดได้

โค้ชเชิงนวัตกรรมที่มีความรู้และประสบการณ์ทั้งการโค้ช และการพัฒนานวัตกรรม จะสามารถช่วยสนับสนุน บ่มเพาะ ดึงศักยภาพ และไอเดียของทีมงานออกมาได้    ตลอดจนบางครั้งมีเรื่องราวในการพัฒนานวัตกรรมในอดีตมาสร้างแรงบันดาลใจ หรือเป็นแนวทาง เพื่อช่วยให้น้องๆในทีม หรือผู้รับการโค้ชได้จุดประกายไอเดียได้ค่ะ

เวลาที่เก๋ไปเป็นวิทยากรในการสัมมนาในบริษัทต่างๆ  นอกจากการให้หลักการ เครื่องมือ วิธีการ และทำ Workshop ในการพัฒนานวัตกรรมแล้ว  บางครั้งจะต้องใช้การโค้ชเชิงนวัตกรรมเพื่อให้ผู้เข้าสัมมนา สามารถคิดแนวทางแก้ไขปัญหาพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆให้ออกมาได้ในช่วงของการจัด Workshop ระดมสมองด้วย   และด้วยอุตสาหกรรมที่แตกต่างกัน บางครั้งเก๋อาจจะไม่สามารถบอกได้ตรงๆว่า วิธีการที่ต้องแก้ไขปัญหาหรือวิธีการคิดต้องเป็นแบบนี้เป๊ะๆ    แต่เก๋จะใช้การโค้ช  ผสมผสานกับการเล่าตัวอย่างนวัตกรรมที่ช่วยแก้ไขปัญหาในอุตสาหกรรมอื่นๆ หรืออุตสาหกรรมที่ใกล้เคียงกัน  จนผู้เข้าสัมมนาปิ๊งแว๊ปไอเดียออกมาใช้ได้ค่ะ

ดังนั้น หัวหน้าที่มีลูกน้องที่มีความหลากหลาย จากคณะ มหาวิทยาลัย ประสบการณ์ ความรู้ที่แตกต่างกัน และศักยภาพแตกต่างกัน  จึงควรมีทักษะการโค้ชเชิงนวัตกรรม เพื่อดึงศักยภาพน้องให้สามารถใช้ความคิดของตัวเองในการได้ผลลัพธ์ที่ต้องการได้ อาจจะด้วยวิธีการที่แตกต่างกันตามแต่ละคนนะคะ 

ตัวอย่างง่ายๆให้เห็นภาพ 

ถ้าหัวหน้าอยากได้งานที่ผลลัพธ์เป็น  10  

น้องคนที่ 1 อาจจะใช้วิธีการ 1+9 = 10 

คนที่สอง อาจจะใช้วิธีการ 5+5 = 10

น้องคนที่ 3 อาจจะใช้วิธีการ 8+2 = 10

น้องคนที่ 4 อาจจะช้าหน่อย อาจจะใช้วิธีการ 1+1+1+1+1+1+1+1+1++1=10  

ส่วนตัวหัวหน้าใช้วิธีการ 6+4 = 10  แล้วบอกว่า คนอื่นไม่มีประสิทธิภาพ ไม่ถูกต้อง ไม่ดี ไม่ใช่ อันนี้ก็ไม่น่าจะถูกนะคะ 

แต่ควรโค้ชให้เขาสามารถใช้ความคิด ความรู้ประสบการณ์ จนได้ผลลัพธ์ตามที่หัวหน้าต้องการ (ซึ่งอาจจะต้องให้กรอบขององค์กรไปเบื้องต้นด้วย) อาจจะเป็นวิธีการที่แตกต่างไปตามน้องๆแต่ละคนที่มีประสบการณ์ และความรู้ พื้นฐานแตกต่างๆกันไป เป็นต้น 

ทำไมองค์กรควรพัฒนาผู้จัดการหรือผู้นำทีมให้มีทักษะการโค้ชเชิงนวัตกรรม

1.เพื่อสร้างขีดความสามารถในการพัฒนางาน (Building capabilities) การโค้ชจะช่วยให้สามารถดึงศักยภาพของคนในทีมได้คิดไอเดียใหม่ๆ และเพิ่มประสิทธิภาพความสามารถด้านนวัตกรรมได้ เพราะทุกคนในองค์กรคือคนสำคัญที่ช่วยให้องค์กรเติบโต และพัฒนาได้ 

2. เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ทางธุรกิจ (Coaching for Business Results)  ทุกองค์กรต้องการมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา ทั้ง ผลิตภัณฑ์ สินค้าและบริการขององค์กร ก่อนที่จะตกยุค หรือหล่นจากใจของลูกค้า ในยุคนี้ เเค่เราอยู่เฉยๆไม่พัฒนาสัก 3-6 เดือน เราอาจจะเสียลูกค้าของเราไปก้อได้ เพราะคู่แข่งใหม่ๆเกิดขึ้นเพิ่มทุกวันทั้งภายในประเทศและนอกประเทศเรา 

3. เพื่อรับมือกับความท้าทายจากภายนอก (External Challenge) เนื่องจาก ปัจจุบันเป็นยุคของการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีและนวัตกรรมอย่างรวดเร็วจากนวัตกรรมใหม่ๆที่มาทำลายการทำงานรูปแบบเดิมๆ (Disruptive Innovation) ของคู่แข่งรายใหม่ๆที่เข้ามาในตลาด ตลอดจนการพัฒนาของอุตสาหกรรมใหม่ และStart up ที่แข่งขันและมีนวัตกรรมอย่างต่อเนื่อง ซึ่งทำให้ทุกองค์กรต้องมีการปรับเปลี่ยนแนวทางไปสู่องค์กรที่แข่งขันด้วยความได้เปรียบเชิงแข่งขันในการพัฒนานวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์เพื่อสร้างมูลค่าและคุณค่า (Value added and value creation) ที่เสริมสร้างศักยภาพและขีดความสามารถในการแข่งขันทางธุรกิจ สร้างมูลค่าด้วยนวัตกรรม ไม่ใช่แข่งขันกันที่ราคาเพียงอย่างเดียวนะคะ

ในบทความต่อไป เก๋จะมาแบ่งปันเพิ่มเติมเกี่ยวกับการโค้ชเชิงนวัตกรรม สำหรับหัวหน้าหรือผู้จัดการที่ต้องบริหาร จัดการให้เกิดนวัตกรรมในองค์กร  และอยากมีแนวทาง หรือเครื่องมือใหม่ๆในการพัฒนาคนในแผนก หรือฝ่ายของตัวเราให้เกิดความคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรมได้ค่ะ

อ.เก๋หวังว่า บทความนี้จะมีประโยชน์กับผู้จัดการ ผู้นำทีม หรือ HR ที่ต้องการพัฒนาบุคลากรในองค์กรให้สามารถคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรมให้กับองค์กรได้นะคะ เป็นกำลังใจให้ทุกท่านค่ะ

 ...................................... 

สนใจหลักสูตร "ผู้นำในบทบาทของโค้ชและพี่เลี้ยงเพื่อประสิทธิภาพการทำงาน" วิทยากร อ.ศศิมา สุขสว่าง ดูรายละเอียด กดที่นี่

หรือสนใจหลักสูตร "การโค้ชเชิงนวัตกรรมสำหรับผู้นำ/ผู้จัดการ หรือ Innovation coaching for Leader" ดูรายละเอียด กดที่นี่  

......................................................

ศศิมา สุขสว่าง จบการศึกษาปริญญาโทด้านวิศวกรรมศาสตร์จาก Dresden University of Technology (https://tu-dresden.de) ประเทศเยอรมนี  ทำงานด้าน  Research & Development Engineer มาโดยตลอด และเป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งและบริหารศูนย์พัฒนาผลิตภัณฑ์ขององค์กรอิสระแห่งหนึ่ง  ได้รับการอบรมด้านโค้ชทั้ง Mindfulness Coaching, Life Coach , Talent Coach และ NLP Coaching จากสถาบันสอนการโค้ชที่ได้รับการรับรองระดับสากล ปัจจุบันศศิมาเป็น วิทยากร ที่ปรึกษา และ Innovation Coach ที่มีความสุขและมุ่งมั่นที่แบ่งปันเรื่องพัฒนานวัตกรรมเพื่อตอบสนองความต้องการและสร้างคุณค่าให้ผู้คน โดยยึดหลัก 3Fs - Fun (สนุก) -Full (เต็มไปด้วยสาระ) - Friend (มิตรภาพการทำงานเป็น Team Work)