แก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Complex Problem-Solving) ให้รอดและรุ่ง โดย อ.ศศิมา สุขสว่าง-เก๋

เขาบอกว่า เพราะมีปัญหา เลยมีเรานะคะ มนุษย์เงินเดือนที่รัก ถ้าการทำงานไม่มีปัญหา ก็คงไม่ต้องจ้างเรามาทำงาน 5555 แต่การทำงานในปัจจุบันนี้ ในยุคที่เทคโนโลยีและข้อมูลเยอะมหาศาล การทำงานไม่ได้จำกัดอยู่แค่การปฏิบัติหน้าที่ตาม KPI หรือ OKR  เท่านั้น  แต่ยังต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ซับซ้อนและท้าทายมากขึ้นเรื่อย ๆ  ดังนั้นการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Complex Problem-Solving)  จึงกลายเป็นทักษะที่ขาดไม่ได้สำหรับมนุษย์เงินเดือนในทุกสายอาชีพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสภาพแวดล้อมการทำงานที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

อ.เก๋ได้มีโอกาสไปแบ่งปันในสัมมนา “การแก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Complex Problem-Solving)  อย่างสร้างสรรค์”  ตามองค์กรต่างๆ  บทความนี้เลยมาแบ่งปัน เรื่องของการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน เป็นแนวทางเบื้องต้นค่ะ

ความหมายของการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน

การแก้ปัญหาที่ซับซ้อน หมายถึง ความสามารถในการวิเคราะห์และจัดการกับสถานการณ์ที่มีหลายปัจจัยเกี่ยวข้อง มีความไม่แน่นอน และไม่มีคำตอบที่ชัดเจนหรือแบบแผนตายตัว ตัวอย่างของปัญหาที่ซับซ้อน เช่น การจัดการทรัพยากรที่จำกัด การปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี หรือการแก้ไขข้อขัดแย้งภายในองค์กร

ในโลกการทำงานปัจจุบัน ปัญหาเหล่านี้ไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีการเดิม ๆ หรือความรู้พื้นฐานเพียงอย่างเดียว แต่ต้องอาศัยการคิดเชิงกลยุทธ์ การวิเคราะห์เชิงลึก และการประสานงานระหว่างบุคคลหลายฝ่าย

ทำไมการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนถึงสำคัญ?

1. ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว

ในยุคที่การแข่งขันทางธุรกิจสูงขึ้น การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและการบริโภคเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว พนักงานที่สามารถแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนได้จะเป็นทรัพยากรที่มีค่าสำหรับองค์กร เพราะพวกเขาสามารถปรับตัวและสร้างสรรค์แนวทางใหม่ ๆ เพื่อรับมือกับความท้าทายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

2. สร้างโอกาสในการเติบโตในอาชีพ 

ผู้ที่มีทักษะในการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนมักได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้นำที่มีศักยภาพสูง ซึ่งอาจนำไปสู่การเลื่อนตำแหน่งหรือโอกาสในการทำงานที่ท้าทายมากขึ้น

3. เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานเป็นทีม

การแก้ปัญหาที่ซับซ้อนมักต้องอาศัยการทำงานร่วมกันระหว่างหลายฝ่าย การมีทักษะนี้จะช่วยให้คุณสามารถสื่อสารและประสานงานกับเพื่อนร่วมงานได้อย่างราบรื่น ส่งผลให้โครงการสำเร็จลุล่วงตามเป้าหมาย

4. ลดความเครียดและความกดดัน

เมื่อคุณมีความสามารถในการจัดการกับปัญหาที่ซับซ้อน คุณจะรู้สึกมั่นใจมากขึ้นในการเผชิญกับสถานการณ์ที่ยากลำบาก และสามารถควบคุมอารมณ์และความเครียดได้ดีกว่าคนที่ขาดทักษะนี้

ขั้นตอนในการพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน

แม้ว่าการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนจะดูเหมือนเป็นเรื่องยาก แต่ทักษะนี้สามารถพัฒนาได้ผ่านการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง ดังนี้:

1. เข้าใจปัญหาอย่างลึกซึ้ง

   - รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องทั้งหมด 

   - ระบุปัจจัยที่มีผลกระทบต่อปัญหา 

   - ถามคำถามเพื่อตรวจสอบความเข้าใจ เช่น "อะไรคือสาเหตุหลักของปัญหานี้?" หรือ "ใครได้รับผลกระทบจากปัญหานี้?"

2. วิเคราะห์และแยกแยะประเด็น

   - ใช้เทคนิคการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) เพื่อประเมินข้อมูล 

   - แบ่งปัญหาออกเป็นส่วนย่อย ๆ เพื่อจัดการได้ง่ายขึ้น 

   - มองหาความเชื่อมโยงระหว่างปัจจัยต่าง ๆ

3. สร้างทางเลือกและวางแผน

   - คิดค้นวิธีแก้ปัญหาหลาย ๆ ทางเลือก 

   - ประเมินข้อดีข้อเสียของแต่ละตัวเลือก 

   - เลือกแนวทางที่เหมาะสมที่สุดและจัดทำแผนปฏิบัติการอย่างละเอียด

4. ลงมือทำและปรับตัว

   - ดำเนินการตามแผนที่วางไว้ 

   - ตรวจสอบผลลัพธ์ระหว่างทาง และปรับเปลี่ยนแผนหากจำเป็น 

   - เรียนรู้จากความผิดพลาดเพื่อปรับปรุงในอนาคต

 5. สะท้อนผลและพัฒนาตนเอง

   - ทบทวนกระบวนการแก้ปัญหาทั้งหมด 

   - บันทึกบทเรียนที่ได้รับเพื่อใช้เป็นแนวทางในครั้งต่อไป 

   - พัฒนาทักษะที่จำเป็น เช่น การคิดเชิงกลยุทธ์ การสื่อสาร และการทำงานเป็นทีม

เคล็ดลับเพิ่มเติมสำหรับมนุษย์เงินเดือน

1. ฝึกฝนการคิดนอกกรอบ (Think Outside the Box)

   ลองมองหาวิธีแก้ปัญหาที่แตกต่างจากวิธีเดิม ๆ หรือขอความคิดเห็นจากเพื่อนร่วมงานที่มีมุมมองต่างจากคุณ

2. ใช้เครื่องมือช่วยในการวิเคราะห์

   เช่น Mind Mapping, SWOT Analysis, หรือ Fishbone Diagram เพื่อช่วยจัดระเบียบความคิดและข้อมูล

3. พัฒนาทักษะการสื่อสาร

   การสื่อสารที่ชัดเจนและมีประสิทธิภาพจะช่วยให้คุณสามารถนำเสนอปัญหาและวิธีแก้ไขได้อย่างมีประสิทธิภาพ

4. เรียนรู้จากประสบการณ์ของผู้อื่น

   อ่านกรณีศึกษาหรือฟังประสบการณ์ของผู้ที่เคยเผชิญกับปัญหาคล้าย ๆ กัน เพื่อเรียนรู้วิธีการแก้ไขที่ได้ผล

5. รักษาความยืดหยุ่นทางความคิด

   บางครั้งคำตอบที่ดีที่สุดอาจไม่ใช่คำตอบที่สมบูรณ์แบบ แต่เป็นคำตอบที่สามารถปรับตัวได้ตามสถานการณ์

สรุป

การแก้ปัญหาที่ซับซ้อนไม่ใช่แค่ทักษะที่จำเป็นสำหรับผู้บริหารหรือผู้นำองค์กรเท่านั้น แต่ยังเป็นทักษะที่มนุษย์เงินเดือนทุกคนควรพัฒนาเพื่อความก้าวหน้าในอาชีพและการทำงานที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น การฝึกฝนทักษะนี้จะช่วยให้คุณสามารถรับมือกับความท้าทายในที่ทำงานได้อย่างมั่นใจ และพร้อมที่จะเติบโตไปพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงในยุคดิจิทัล

เก๋หวังว่า บทความจะพอเป็นแนวทางและมีประโยชน์ให้ท่านที่อ่านเวปไซต์นี้ สามารถมีไกด์ไลน์ในการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Complex problem) และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้ค่ะ  อ.เก๋เป็นกำลังใจให้ทุกท่านนะคะ

 .................................

 - สนใจหลักสูตร " Creative to Innovation การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์พัฒนานวัตกรรม " วิทยากร อ.ศศิมา สุขสว่าง ดูรายละเอียด กดที่นี่ 

- สนใจหลักสูตร "  Design Thinking for Innovation Development" วิทยากร อ.ศศิมา สุขสว่าง ดูรายละเอียด กดที่นี่ 

- สนใจหลักสูตรอื่นๆ ในการพัฒนานวัตกรรมและพัฒนาองค์กร  ดูรายละเอียดทั้งหมด กดดูที่นี่  

.................................

Creative to Innovation เป็นพื้นที่แบ่งปันและแลกเปลี่ยนแนวคิดเรื่องกระบวนการและเทคนิคการคิดสร้างสรรค์และการพัฒนานวัตกรรม  โดยถ่ายทอดจากประสบการณ์การทำงานด้านการวิจัยพัฒนานวัตกรรม ให้คำปรึกษา การสอนด้านการพัฒนานวัตกรรมของผู้เขียน (ศศิมา) ซึ่งเป็นนักพัฒนานวัตกรรมหรือนวัตกร (Innovator)  และผันตัวมาแบ่งปัน อบรมสัมมนาให้คำปรึกษาด้านการพัฒนานวัตกรรม  โดยการอบรมสัมมนาจะยึดหลัก 3Fs - Fun (สนุก) -Full (เต็มไปด้วยสาระ) - Friend (มิตรภาพการทำงานเป็น Team Work)

.................................

ติดตามข่าว เรื่องความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม และแลกเปลี่ยนเรื่องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่และนวัตกรรม หรือติดต่อวิทยากรอบรม In-House training หลักสูตรความคิดสร้างสรรค์  การพัฒนาผลิตภัณฑ์ และนวัตกรรม (Product Development and Innovation) ได้ที่  

เก๋หวังว่า บทความจะพอเป็นแนวทางและมีประโยชน์ให้ท่านที่อ่านเวปไซต์นี้ สามารถมีไกด์ไลน์ในการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน (Complex problem) และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้ค่ะ  อ.เก๋เป็นกำลังใจให้ทุกท่านนะคะ